"Bejaard" is niet meer van deze tijd
De vooruitgang op het gebied van preventie, herkenning, onderzoek en behandeling van hart- en vaatziekten heeft veruit de grootste bijdrage geleverd aan de verlenging van onze levensverwachting in de afgelopen tien jaar. De gemiddelde levensverwachting van mannen steeg van ongeveer 76 naar 79,5 jaar en van vrouwen van 80 naar 83,5 jaar!
Zowel in de acute als in de chronische patiëntenzorg zien we een groot aandeel van oudere personen (de betiteling “bejaard” is niet meer van deze tijd). Enerzijds is er bij hen sprake van een grote zorgbehoefte, anderzijds leven zij in toenemende mate zelfstandig, met de nodige mantelzorg en thuiszorg. Ingeval van bijvoorbeeld een ziekenhuisopname is de zorg erop gericht om hen na ontslag te laten terugkeren naar de eigen huissituatie.
Ondanks een hoge leeftijd wordt bij velen geavanceerde diagnostiek en invasieve therapie verricht, hetgeen in de meeste gevallen gebaseerd is op een toenemend bewijs voor een gunstige risk-benefit ratio.
"Cardiogeriatrie" op het WCN-congres
Tijdens het WCN-congres op 24 en 25 november 2011 was er veel aandacht voor de zogenaamde ”cardiogeriatrie”. Collega René Jansen, geriater verbonden aan het Medisch Centrum Alkmaar gaf een heldere samenvatting van de huidige inzichten op het gebied van boezemfibrilleren bij de oudere patiënt. De toepassing van de indicatiescore voor antistolling, de nieuwe CHA2DS2Vasc score, én de bloedingscore HAS-BLED, geeft goede richting aan de praktijk. Op basis van deze concepten komen ouderen, zelfs tot op zeer hoge leeftijd, in aanmerking voor orale antistolling ter voorkóming van thrombo-embolische complicaties van boezemfibrilleren. De nieuwere middelen, zoals dabigatran (RE-LY-studie), bieden ongetwijfeld een goed perspectief, en naar verwachting minder bloedingen, in “real-life practice”. De adviezen over dosering dienen daarbij in acht te worden genomen. Overigens lijkt het valrisico bij ouderen, dat moeilijk is om juist te definiëren en in te schatten, slechts zelden een argument om af te zien van antistolling.
Prof. Menko Jan de Boer, interventiecardioloog, UMC St. Radboud, Nijmegen, gaf een goed onderbouwd pleidooi voor primaire PCI bij STEMI en vroege PCI bij andere ACS, ook bij de oudere medemens, immers zij hebben een hoog risico op een slechte uitkomst. De behandelwinst is bij hen relatief hoog en weegt doorgaans op tegen het complicatierisico van invasieve therapie.
WCN-studies
De zorg aan ouderen reflecteert zich inmiddels ook in het profiel van de patiënten in onze studies, namelijk toegenomen leeftijd, meer co-morbiditeit, polyfarmacie, meer Serious Adverse Events (SAE) en eindpunten. Het proces van screening en randomiseren, maar ook medicatietrouw en retentie in het onderzoek is daarmee complexer geworden, een uitdaging voor nu en in de toekomst.
Gerard Linssen (ZGT Almelo)
Hoofdredacteur